Zorgcoöperatie Montfoort-Linschoten - Interview

Interview: 3 jaar Zorgcoöperatie Montfoort-Linschoten

In gesprek met Ron Haanschoten, fysiotherapeut en eigenaar van ADFYS-montfoort, over het Integraal Zorg Akkoord en de logische stap om drie jaar geleden de Coöperatie Montfoort Linschoten Gezond op te richten.

Sinds de oprichting heeft de coöperatie gewerkt aan het beter afstemmen van de zorg op verschillende thema's binnen Montfoort. We horen graag van Ron over de ervaringen, ontwikkelingen en toekomstperspectieven van deze samenwerking.

In gesprek met Ron over het GALA; gezonde leven akkoord, en WOZO (wonen, ondersteuning en e-zorg voor ouderen en het beleid van de overheid. 

-Vandaag praten we over het integraal zorgakkoord. Jij hebt daar inmiddels ervaring mee opgedaan over een bepaalde periode. Misschien kun je een introductie geven over wat het integraal zorgakkoord is, wat het betekent voor jou als Fysiotherapeut en hoe het de samenwerking met andere partners beïnvloedt?

Het Integraal Zorgakkoord
Het Integraal Zorgakkoord is voor ons in Montfoort een belangrijk onderwerp. Hiermee leggen we de nadruk op meer samenwerken, mensen langer thuis laten wonen en meer elkaar helpen i.p.v. te wachten dat mensen in de zorg belanden of ondersteund moet worden vanuit de (lokale) overheid.
 Al een aantal jaren zijn we hiermee bezig. Drie jaar geleden hebben we de coöperatie Montfoort-Linschoten Gezond opgericht, samen met huisartsen, diëtisten, de apotheek en fysiotherapeuten, om te kijken hoe we beter kunnen samenwerken. We merken namelijk dat er een zorginfarct ontstaat en dat we de zorg voor de inwoners van Montfoort anders moeten organiseren om de gezondheid van de burgers te verbeteren en de zorg efficiënter te maken.

De verspilling eruit halen
Dat betekent dat we veel meer moeten samenwerken. Ik noem het altijd "de verspilling eruit halen." We moeten kijken hoe we vanuit verschillende thema's en met verschillende partijen, zowel in de zorg als in het sociale domein, beter kunnen samenwerken. We richten ons veel meer op preventie en burgerinitiatieven om de zorg anders te organiseren. Ondermeer door het inzetten van ‘De Beweging Positieve Gezondheid’ van Machteld Huber.

De reden om de coöperatie op te richten, is dat we bijvoorbeeld hier in het medisch centrum al 15 jaar samenwerken. De samenwerking gaat op zich goed, maar het is meer een bedrijfsverzamelgebouw dan een plek waar de zorg echt op elkaar is afgestemd. Onze eerste uitdaging was dan ook om de zorg op verschillende thema's beter af te stemmen.

Carrousel-aanpak
Een goed voorbeeld is hoe we COPD (chronische longklachten) met multidisciplinaire trajecten aanpakken. We noemen dat de COPD-carrousel. De huisarts, verpleegkundige, fysiotherapeut en apotheker zien patiënten achter elkaar en aan het eind van de dag bespreken ze wat iemand nodig heeft. Dit zorgt voor een betere afstemming van zowel de screening als de interventie. Een ander thema is gecombineerde leefstijlinterventie voor ouderen met overgewicht en aanwezige gezondheidsrisicofactoren. Op dit moment wordt de 5e groep begeleid, samen met de buurtsportcoach. Dit is een goed begin en laat zien hoe we preventieve zorg aanpakken.

Stepped Care
Stepped Care artrose is de samenwerking tussen orthopeden, huisartsen en fysiotherapeuten. Gezamenlijk hebben we gekeken naar hoe we mensen met artrose beter kunnen helpen. Uit onderzoek bleek dat patiënten niet tevreden waren omdat ze bij elke professional andere informatie kregen en vaak op het verkeerde moment bij de verkeerde specialist zaten. We hebben toen Stepped care artrose ontwikkeld, waarbij we duidelijk vastleggen wat de route is voor iemand met knie- of heupklachten, zodat iedereen dezelfde informatie krijgt en op het juiste moment bij de juiste specialist komt.
Dit alles klinkt misschien logisch, maar in de praktijk is het absoluut niet vanzelfsprekend. Wat we de afgelopen twee jaar hebben bereikt, is dat we de lijnen van samenwerking beter hebben uitgezet en een organisatie hebben gebouwd die de burger beter ondersteunt in zijn kwaliteit van leven, functioneren en participatie in de maatschappij.

Vergrijzing
De uitdaging ligt ook in de demografische veranderingen die op ons afkomen, zoals de vergrijzing, het krimpen van de beroepsbevolking en de toenemende zorgvraag. Het integraal zorgakkoord helpt ons om de zorg beter op elkaar af te stemmen en ervoor te zorgen dat we de zorgvraag beter aankunnen. Het gaat erom dat we niet alleen de zorg verbeteren, maar ook voorkomen dat mensen onnodig in de zorg belanden, door welzijnsaspecten mee te nemen in onze aanpak, wat inhoudt: langer thuis kunnen blijven wonen met kwaliteit van leven.

-Het gaat dus over beter samenwerken in allerlei ketens waar je in zit. Kan je uitleggen hoe die samenwerking tot stand is gekomen?

Coöperatie
De oprichting van de coöperatie komt eigenlijk voort uit de samenwerking van huisartsen die al tien jaar lang regionaal georganiseerd zijn. Het Integraal Zorgakkoord legt namelijk veel nadruk op regionale samenwerking, omdat elke regio uniek is met zijn eigen gezondheidsprofielen en uitdagingen. Voor Noordwest Utrecht, een gebied met 250.000 inwoners, hebben de huisartsen al jarenlang een regioplan en jaarplannen opgesteld op basis van deze regionale gezondheidsbeelden.
Vanuit deze regionale samenwerking zijn er vijf wijk-samenwerkingsverbanden ontstaan, waaronder Montfoort-Linschoten. De coöperatie die wij hebben opgericht, komt voort uit deze regionale structuur. Het doel was om zorgaanbieders, zoals fysiotherapeuten, diëtisten en apotheken, samen te brengen om efficiënter en effectiever te kunnen werken. Dit was niet alleen een eis van zorgverzekeraars en de overheid, maar ook een noodzakelijke stap om de zorg in onze regio te verbeteren.

Zichtbaarheid
Voor ons werkgebied in de gemeente Montfoort merkten we dat we te maken hadden met veel verschillende organisaties, zoals de SWOM (Stichting Welzijn Ouderen Montfoort). Door de oprichting van de coöperatie zijn we zichtbaarder geworden en daardoor hebben we nu betere contacten en samenwerking met deze organisaties. Onze wijkmanager, Helga Koelemij, speelt hierin een cruciale rol door al deze contacten te onderhouden en de samenwerking te coördineren.
Een goed voorbeeld van deze samenwerking is hoe we omgaan met ouderen met beweegklachten. Hoewel we nog geen vast traject hebben voor elke burger, hebben we wel speerpunten vanuit het Integraal Zorgakkoord, zoals Welzijn op Recept; concept voor mensen met psychosociale klachten en het aanpakken van overgewicht bij ouderen.

Voor overgewicht bij ouderen draaien we nu vijf groepen met een gecombineerde leefstijlinterventie. Dit programma, dat twee jaar duurt, wordt uitgevoerd in samenwerking met de huisarts en de diëtist. Mensen worden door de verpleegkundige gescreend en als ze voldoen aan bepaalde criteria, worden ze voorgedragen voor dit programma. De fysiotherapeut en de diëtist werken samen om deze mensen te begeleiden naar een gezondere leefstijl. 

-Kun je uitleggen hoe de rol van de buurtsportcoach in Montfoort bijdraagt aan de doelstellingen van het Integraal Zorg Akkoord, en welke concrete resultaten u tot nu toe heeft gezien op het gebied van gezondheidsbevordering en samenwerking binnen de gemeenschap?

De buurtsportcoach
De buurtsportcoach speelt hierin ook een belangrijke rol. Hij komt regelmatig langs om mensen te informeren over de mogelijkheden om in Montfoort actief te blijven, zoals de FIT-QR route en de natuurspeelplaatsen in het park. Dit zorgt ervoor dat mensen niet alleen tijdens de cursus in beweging komen, maar ook daarna actief blijven.

Montfoort Vitaal is een initiatief dat vier jaar geleden is opgericht om preventieve diensten te bieden en mensen in beweging te houden. Hoewel ik zelf niet direct betrokken ben, heeft John van Echteld, de buurtsportcoach, veel werk verzet om dit verder uit te bouwen. Initiatieven zoals de koningsspelen en FC Utrecht in de buurt komen hieruit voort en zijn bedoeld om de hele gemeenschap in beweging te houden.

Kortom, door samen te werken in de coöperatie en gebruik te maken van regionale plannen en initiatieven, kunnen we de zorg in Montfoort verbeteren en beter afstemmen op de behoeften van onze inwoners. De samenwerking met verschillende organisaties en de inzet van de buurtsportcoach zijn hierbij cruciaal.
Het verhaal achter de initiatieven is tweeledig. Ten eerste hebben we het Streekfonds Lopikerwaard, een burgerinitiatief gericht op het leefbaar en vitaal houden van de regio. Zo'n zes à zeven jaar geleden werd, in samenwerking met het Saxion College, onderzocht hoe de Lopikerwaard kan bijdragen aan hospitality, beweging, vitaliteit en gezondheid. Een van de ideeën die toen ontstond, was het creëren van natuurspeelplaatsen. Binnen Montfoort werd er gezocht naar een geschikte locatie, en het idee was om in het park een plek te maken waar kinderen meer kunnen bewegen en in contact kunnen komen met de natuur en op die manier meer verbondenheid en verantwoordelijkheid voelen met hun eigen leefomgeving

Samenwerking
Daarnaast is er contact gezocht met de gemeente, waarbij onze  buurtsportcoach, een grote rol speelde. Hij heeft geholpen om ondersteuning te krijgen vanuit de subsidie-aanvraag. Dit proces heeft zes à zeven jaar geduurd, maar dankzij de samenwerking tussen het Streekfonds, de gemeente en de buurtsportcoach, hebben we uiteindelijk de natuurspeelplaats kunnen realiseren.

De buurtsportcoach heeft ook gekeken naar hoe Montfoort kan worden verbonden met buiten bewegen door middel van de QR-Fit route. Dit is een beweegroute in het park waar mensen, met behulp van QR-codes, oefeningen kunnen doen en zo in beweging blijven. Dit is een prachtige combinatie van burgerinitiatieven, gemeentelijke ondersteuning en de inzet van de buurtsportcoach.

 Een interessant aspect hiervan is dat mensen die de GLI; leefstijlinterventie volgen, nu ook naar het park worden meegenomen om de QR-Fit route te lopen. Dit zorgt voor een mooie verbinding tussen de cursus die ze volgen en de mogelijkheid om zelfstandig verder te gaan met bewegen in het park.

-Kun je vertellen hoe de samenwerking tussen de gemeente, SWOM en andere partners heeft bijgedragen aan de ontwikkeling van het valpreventieprogramma in Montfoort? En kan je specifiek ingaan op de aanpak voor mensen met een hoog valrisico en de rol van de fysiotherapeut daarin?

Valpreventie
We werken samen met het SWOM en Bakkershuis, een opvang voor mensen met geheugenproblemen. Binnen de coöperatie hebben we samengewerkt aan programma's zoals valpreventie, een van de speerpunten van ons beleid. Valpreventie heeft drie niveaus: hoog risico, midden risico en laag risico. Samen met de gemeente, SWOM en andere partners hebben we een programma ontwikkeld om valpreventie in Montfoort te organiseren. Voor mensen met een hoog risico worden ze doorverwezen naar de fysiotherapeut, terwijl de mensen met een laag risico deelnemen aan beweeggroepen georganiseerd door de buurtsportcoach.

Het belang van valpreventie kan niet genoeg benadrukt worden. Naarmate mensen ouder worden en minder bewegen, neemt het risico op vallen toe, wat kan leiden tot ernstige gevolgen. Door mensen in beweging te houden en hun spierkracht te behouden, voorkomen we veel ellende en kosten in de toekomst.

De wens voor populatiebekostiging
Wat betreft de financiering en fondsen, er is altijd een tekort aan geld. Ik begrijp dat de VNG binnenkort weer bijeenkomt om het preventiebudget te bespreken, wat een belangrijk punt is. Het is cruciaal om te kijken hoe we welzijns- en zorggelden kunnen combineren en efficiënt kunnen inzetten. We zouden moeten streven naar een systeem van bijvoorbeeld populatiebekostiging, waarbij we per burger een bepaald bedrag krijgen om de totale zorg te organiseren, in plaats van gescheiden budgetten voor verschillende zorg- en welzijnssectoren.

Hoewel we in Montfoort al veel hebben bereikt, blijft de uitdaging om de zorg toegankelijk en betaalbaar te houden. We moeten aan de voorkant beter triëren en preventieve maatregelen nemen om ervoor te zorgen dat mensen gezond blijven en niet onnodig de zorg belasten. Dit vraagt om leiderschap en samenwerking van iedereen in de zorgketen.

-Misschien kun je nog iets vertellen over de patiënten die op allerlei manieren geholpen worden en hoe de medewerkers ervaren wat het betekent om op deze manier te werken.

De inwoners centraal
Laten we beginnen met de inwoners. In Montfoort proberen we de zorg zo dicht mogelijk bij de mensen te organiseren. Sterker, hoe houden we mensen uit de zorg ook vanwege het dreigend zorginfarct. We zien dat patiënten op allerlei manieren worden geholpen, van fysiotherapie tot dieetadvies en apotheekdiensten, allemaal binnen dezelfde structuur. Dit zorgt voor een naadloze overgang tussen verschillende zorgdisciplines en vermindert de stress voor de patiënten, omdat ze niet steeds opnieuw hun verhaal hoeven te vertellen.

Wat betreft de medewerkers, zowel binnen mijn praktijk als bij de partners in de coöperatie, merken we dat deze manier van werken voor hen een groot verschil maakt. Als ik het specifiek richt op de fysiotherapie, zie ik dat de beroepsbevolking kleiner wordt. We moeten dus goed kijken hoe we de juiste groep patiënten aan de juiste professionals koppelen. Dit wordt steeds belangrijker naarmate de groep ouderen groeit.

-Ron, de uitstroom van fysiotherapeuten is een groot probleem in de sector. Hoe draagt het Integraal Zorgakkoord bij aan het verbeteren van deze situatie, en welke rol speelt jullie aanpak in het vergroten van het werkgeluk en de maatschappelijke rol van fysiotherapeuten?

Uitstroom professionals
Een groot probleem in de fysiotherapie is de uitstroom van professionals. Veel afgestudeerden blijven gemiddeld slechts vijf jaar in het vak. Dit komt door onvoldoende salariëring en een gebrek aan toekomst- en loopbaanperspectief. De sector functioneert vaak als een productiebedrijf, waarbij taakdifferentiatie nauwelijks mogelijk is. Een van de voordelen van het Integraal Zorgakkoord en GALA is dat we door samenwerking meer taakdifferentiatie kunnen creëren. Professionals kunnen hierdoor niet alleen behandelingen uitvoeren, maar ook deelnemen aan werkgroepen en breder met zorg- en welzijnsprofessionals samenwerken. Dit vergroot hun maatschappelijke rol en werkgeluk aanzienlijk, iets dat ook in de plannen van het Integraal Zorgakkoord en GALA is opgenomen.

Visie en leiderschap
Een ander punt is het leiderschap binnen de coöperatie en de gemeente. Het is essentieel om een visie te hebben en die uit te dragen aan je medewerkers, zodat ze begrijpen waarom ze hier willen blijven werken. Leiderschap tonen is cruciaal om de volgende stap te kunnen zetten, en de bouwstenen hiervoor zijn al aanwezig.

Wat betreft de samenwerking met de inwoners, werken we bijvoorbeeld samen met het Knooppunt Montfoort. Dit is een organisatie voor mensen van 55+ en ouder, waarmee we verschillende initiatieven hebben, zoals valpreventievoorlichting. Dit helpt ons om in contact te komen met de juiste mensen en hen preventief te ondersteunen.

We willen ook meer burgerinitiatieven stimuleren, zoals fietsactiviteiten voor ouderen. Dit soort initiatieven kunnen veel betekenen voor de gemeenschap en zorgen voor een grotere betrokkenheid van de burgers. Hierdoor kunnen we een deel van de zorglast wegnemen bij de gemeente en zorginstellingen, omdat actieve burgers veel kunnen organiseren voor hun buurt.

Verwachtingen
Wat zijn mijn verwachtingen voor de toekomst van de integrale zorg in Montfoort? Ik denk dat we op de goede weg zijn. We bestaan nu meer dan twee jaar en hebben al veel bereikt. We werken vanuit regionale en lokale beleidsstukken en zetten de volgende stappen in de maak. De uitdaging voor de komende jaren ligt vooral op het financiële vlak. We moeten ervoor zorgen dat de budgetten beschikbaar zijn om de zorg en welzijn te organiseren zoals we dat willen, bijvoorbeeld door hechte wijk-samenwerkingsverbanden te creëren die dicht bij de burgers staan.

Samen doen
Het blijft een uitdaging om dit effectief en efficiënt te organiseren, maar als iedereen in de zorgketen zijn schouders eronder zet, kunnen we dit samen redden. We moeten het echt samen doen, want anders gaan we dit niet redden.